چرا نباید هر روز خود را وزن کنیم؟

آیا واقعا نباید هر روز خود را بکشیم؟

نکته مهمی که در این موضوع باید به آن توجه داشت این است که وزن کردن یا نکردن روزانه تنها مربوط به افرادی است که در فرآیند کاهش یا افزایش وزن هستند. به عبارت دیگر، افرادی که فعالیت خاصی برای کاهش یا افزایش وزن خود انجام نمی‌دهند، نباید هیچ نگرانی خاصی در این زمینه داشته باشند.

اگر شما رژیم تغذیه خاصی را شروع نکرده‌اید و یا حرکات بدنی و ورزشی خود را با هدف تغییر وزن انجام نمی‌دهید، می‌توانید با خیال راحت خود را وزن کنید.

چرا باید از اندازه‌گیری روزانه وزن بدن خودداری کنیم؟

دلایل مختلفی برای این که چرا نباید هر روز خود را وزن کنیم بیان شده، اما همه این دلایل کم‌و‌بیش به مسائل روحی و انگیزشی افراد ارتباط دارد.

بیایید این مسئله را با ذکر یک مثال بررسی کنیم. فرض کنید شما برای کاهش وزن خود به یک متخصص تغذیه مراجعه کرده‌اید و او به شما پیشنهاد داده است تا در طی 4 ماه 12 کیلو از وزن خود را کم کنید. خوب همانطور که مشخص است متوسط کاهش وزن ماهانه شما در این رژیم 3 کیلو است؛ یعنی قرار است به طور متوسط، ماهانه 3 کیلوگرم از وزن شما کاسته شود. حتی می‌توانید این میزان را به عدد 30 هم تقسیم کنید و نتیجه بگیرید که به طور متوسط روزانه 100 گرم، کاهش وزن خواهید داشت. اما آیا در عمل هم چنین است؟

نکته مهمی که در رژیم‌های غذایی و برنامه‌های کاهش وزن وجود دارد این است که معمولا کاهش وزن به صورت خطی صورت نمی‌گیرد. یعنی این طور نیست که ماه اول 3 کیلو، ماه دوم 3 کیلو، ماه سوم 3 کیلو و ماه چهارم هم 3 کیلو از وزن شما کم شود. در بسیاری موارد به طور مثال ماه اول 2 کیلو، ماه دوم 5 کیلو، ماه سوم 3 کیلو و ماه چهارم هم 2 کیلو کاهش وزن خواهید داشت. همین مسئله در مورد هفته‌های هر ماه هم صادق است. یعنی مثلا ممکن است در دو هفته اول رژیم تقریبا کاهش وزنی نداشته باشید اما در هفته‌های سوم و چهارم، 1 کیلو در هفته از وزن شما کم شود.

از این رو اگر شخصی که این رژیم 4 ماهه را شروع کرده است، در روزهای اول مدام روی وزنه برود و توقع داشته باشد روزی 100 گرم از وزنش کم شود، احتمالا بعد از دو هفته و مشاهده کم نشدن وزن خود در این مدت، رژیم را به طور کلی کنار می‌گذارد و ناامید می‌شود.

برای همین بسیاری از مشاوران کاهش وزن، برنامه زمانبندی مشخصی برای وزن کشی ارائه می‌کنند که مطابق با تجربیات آنها و ویژگی‌های رژیم غذایی و حرکتی تجویز شده است.

دلایل تغییر نامنظم وزن بدن در زمان رژیم

همانطور که توضیح دادیم تغییر غیرخطی و نامنظم وزن بدن در زمان رژیم، مهمترین دلیل توصیه متخصصان به پرهیز از وزن‌کشی روزانه است. اما ببینیم چرا وزن بدن به صورت نابرابر تغییر می‌کند و میزان کاهش وزن گاهی زیاد و گاهی کمتر است؟

میزان چربی بدن

گاهی کاهش وزن در روزهای اول بسیار بالا است و به تدریج کاهش پیدا می‌کند. یک دلیل مهم در این موضوع، وجود چربی بیشتر در اوایل رژیم است. از دست دادن چربی و به قول معروف آب کردن آنها، معمولا ساده‌ترین راه کاهش وزن است و از این رو کاهش وزن در روزهای اول بیشتر است.

شرایط قحطی

یکی از دلایل مخالفت بدن با از دست دادن وزن، ورود بدن به شرایطی است که به آن فاز قحطی گفته می‌شود. در این شرایط، بدن خود را با کاهش غذا و ورودی‌ها مطابقت می‌دهد و با کاهش سوخت‌وساز، خود را با این شرایط تطبیق می‌دهد. از این رو وزن بدن تغییری نمی‌کند و ثابت می‌ماند.

تغییر در میزان پایبندی به رژیم

در بسیاری از موارد، تغییر در میزان کاهش وزن در اثر کاهش یا افزایش پایبندی ما به رژیم است. به طور مثال، ممکن است پس از وزن کردن خود پس از پایان ماه اول و مشاهده نتایج رژیم غذایی شگفت‌زده و خوشحال شویم و تلاش کنیم با مراعات بیش از پیش رژیم غذایی، اثرات بیشتری از آن را ببینیم. همین کار باعث می‌شود تا در ماه دوم، احتمالا میزان کاهش وزن از ماه اول هم بیشتر شود.

بالعکس ممکن است بدون توجه به این که کاهش وزن بدن غیر خطی است، از نتایج وزن کشی ماه اول ناامید شویم و ماه دوم را کج‌دار و مریز پیش برویم و چندان به رژیم پایبند نباشیم. همین مسأله احتمالا باعث می‌شود تا کاهش وزن در ماه دوم حتی از ماه اول هم کمتر شود.

کاهش پایبندی با دور شدن از بحران

تغییر میزان پایبندی به رژیم به گونه دیگری هم ممکن است رخ دهد. بسیاری از ما یک وزن ایده‌آل برای خود در نظر می‌گیریم و همیشه دوست داریم به آن وزن برسیم یا در آن وزن بمانیم؛ اما به طور معمول یک وزن بحرانی هم برای خودمان تصور کرده‌ایم. به طور مثال من دوست دارم 85 کیلو باشم و این عدد برایم مطلوب است، با این حال تا 95 کیلو هم مشکل چندانی ندارم؛ اما عدد 100 برایم یک عدد بحرانی است. به عبارت دیگر وقتی وزن من به 100 کیلوگرم نزدیک می‌شود یا از آن رد می‌کند، یک زنگ خطر قوی در ذهن من روش می‌شود و من به دنبال راهکارهای مختلف می‌روم تا از این عدد  دور شوم.

در چنین حالتی وقتی به یک متخصص تغذیه مراجعه می‌کنم، از او می‌خواهم تا برای رسیدن من به وزن 85 کیلو، برنامه و رژیم غذایی و حرکتی ارائه کند. بعد از گرفتن برنامه هم شدیدا به آن پایبند هستم تا هر چه سریعتر از وزن 100 کیلو دور شوم. این پایبندی و رعایت رژیم باعث می‌شود تا در عرض دو ماه وزن من از 100 به 94 کیلو برسد؛ اما در عین حال، با عبور از مرز خطر، کم کم پایبندی به رژیم هم کم می‌شود. بر اثر همین موضوع من در ماه سوم تنها یک کیلو کم می‌کنم و به 93 می رسم و در ماههای بعد تقریبا کاهش وزن متوقف می‌شود!

باید توجه داشت که بیشتر رژیم های استاندارد، تنها بر نخوردن یا کمتر خوردن تکیه ندارند؛ بلکه چه چیز و چه زمان خوردن هم در آنها مطرح است. از این رو باید ضمن پرهیز از خوردن بعضی غذاها، بعضی خوراکی‌ها را هم در زمان درست مصرف کرد تا رژیم موثر و مفید واقع شود. این قسمت رژیم معمولا کمی سخت‌تر است و برخی افراد با دور شدن از وزن بحرانی، سعی می‌کنند از این قسمت شانه خالی کنند و نتیجه همان می‌شود که گفته شد.

بهترین زمان برای وزن کشی چه موقع است؟ چه زمانی خود را وزن کنیم؟

زمان مناسب برای وزن کشی وزن شما، بستگی به هدف شما و شرایط فردی شما دارد. با این حال، برخی از بهترین زمان‌ها برای وزن کشی شامل موارد زیر است:

1- همیشه در یک زمان مشخص از روز وزن خود را اندازه گیری کنید. بهترین زمان برای اندازه گیری وزن، صبح زود بعد از بیدار شدن و قبل از مصرف کردن هر گونه مواد غذایی است.

2-  وزن کشی را هفته‌ای یا دو هفته یک بار انجام دهید. وزن کشی بیش از این می‌تواند به شما اضطراب و استرس وارد کند.

3- بهتر است در طول مدت رژیم کاهش وزن، هرگز وزن خود را بیش از دو بار در هفته اندازه‌گیری نکنید. چون وزن شما ممکن است در طول این مدت به دلیل تغییرات طبیعی در آب بدن و دیگر عوامل تغییر کند.

4- بهتر است وزن خود را در شرایط یکسان اندازه گیری کنید. بهترین راه برای انجام این کار، این است که با همان لباس‌ها و در همان مکان وزن کشی کنید.

نکات وزن کشی

– بسیاری از رژیم‌های غذایی به طور مستمر باعث کاهش یا افزایش وزن نمی‌شوند و قرار نیست با رعایت آن رژیم، وزن شما هر روز یا هر هفته کم شود. پس بهتر است در همان فواصل زمانی که متخصص گفته است خود را بکشید و از وزن کشی روزانه بپرهیزید.

– هیچ وقت به دلیل وزنی که در یک روز بر روی ترازوی وزن کشی مشاهده کردید، افسرده نشوید. وزن شما ممکن است به دلیل تغییرات طبیعی در آب بدن و دیگر عوامل متفاوت در طول روز و حتی در طول هفته تغییر کند.

– یادتان باشد که شب‌ها وقت خوبی برای وزن کردن نیست. برای اطلاع از علت افزایش وزن در شب کلیک کنید.

تفاوت وزن صبح و شب انسان به چه علت است؟

تفاوت وزن صبح و شب در انسان معمولا به دلیل تغییرات مربوط به فعالیت متابولیکی، مصرف مایعات و مواد غذایی، فعالیت فیزیکی و دیگر عوامل زیستی است. در طول شب، بدن در حال استراحت است و کمتر انرژی مصرف می‌کند. همچنین، در طول شب بدن می‌تواند آب و مایعات را تخلیه کند که می‌تواند به تفاوت وزن بین شب و صبح کمک کند.

علاوه بر این، مصرف غذا و نوشیدنی و فعالیت فیزیکی نیز می‌تواند به تغییرات وزن در طول روز منجر شود؛ مثلاً بعد از صبحانه و مصرف مایعات، وزن بیشتری خواهید داشت. همچنین، فعالیت‌هایی مانند ورزش، کار و تحصیل می‌توانند باعث تعریق و افزایش خروج آب و مایعات شوند و به کاهش وزن کمک کنند.

از طرف دیگر، تغییرات وزن در طول روز ممکن است ناشی از عوامل خارجی نیز باشد، مانند لباس و وسایل شخصی، کفش و ساعت، که در هنگام اندازه‌گیری وزن در نظر گرفته نمی‌شوند.

بنابراین، تفاوت وزن صبح و شب در انسان به دلیل ترکیبی از عوامل زیستی و خارجی است.

برای وزن کشی دقیق تر به چه نکاتی توجه کنیم؟

1- استفاده از یک ترازوی وزن کشی با کیفیت و دقیق با محدوده وزنی مناسب برای وزن شخص.

2- همیشه در همان زمان و با همان شرایط و با همان لباس اندازه‌گیری وزن را انجام دهید. بهترین زمان برای وزن کشی صبح پس از تخلیه مثانه و قبل از مصرف غذا و نوشیدنی‌ها است.

3- در هر بار وزن کشی، بهتر است حداقل دو بار وزن خود را اندازه گیری کنید و میانگین آن‌ها را به عنوان وزن نهایی در نظر بگیرید.

4- لباس‌های اضافی را در هنگام وزن کشی دربیاورید و وسایل اضافی را زمین بگذارید تا وزن شما دقیق‌تر اندازه گیری شود.

5- در هر بار وزن کشی، تنها روی ترازو ایستاده و عمیق نفس نکشید. بهترین روش برای وزن کشی این است که پایه‌های ترازو را با هم تراز کنید و به آرامی بر روی ترازو ایستاده و عادی نفس بکشید.

6- وزن بدن در محیط‌های مختلف ممکن است متفاوت باشد. بنابراین، در هنگام ارزیابی تغییرات وزنی، بهتر است در یک محیط ثابت و همگن وزن کشی را انجام دهید.

7- حتما ترازوی خود را بر روی یک سطح صاف و محکم قرار دهید. از قرار دادن ترازو بر روی فرش، موکت و موارد مشابه خودداری کنید.