بالا بودن فشار خون باعث بروز عوارضی مانند بیماری قلبی، نارسایی کلیوی، تصلب شرایین، آسیبهای چشمی و سکته مغزی و آسیب به مغز میشود. بنابراین، بسیار مهم است که بدانید فشار خون بالا چیست. بسته به این که فشار چقدر بالا باشد، ضروری است در اسرع وقت اقدامات لازم را انجام دهید.
در این مطلب توضیحات کاملی درخصوص فشار خون بالا و اقدامات متعاقب آن ارائه خواهیم کرد.
با ما همراه باشید.
فشار خون چیست؟
فشار خون میزان نیرویی است که خون را در رگها به حرکت در میآورد. برای حرکت خون در رگ، قلب مانند تلمبه عمل میکند و با وارد کردن فشار به خون خروجی از قلب، باعث حرکت خون در رگها میشود.
با گردش خون در بدن، اکسیژن و مواد غذایی به سلولها میرسد و مواد زاید سلولها از آن ها گرفته شده و به کلیه، کبد و ریه میرود تا از بدن خارج شوند.
در واقع فشار خون برای زندگی سالم و تداوم حیات لازم و ضروری است. اما این فشار باید در محدوده مشخصی باشد؛ فشار بالا باعث میشود نیروی زیادی به دیواره رگها وارد شود که مشکلات متعددی را ایجاد خواهد کرد. از این رو حفظ فشار خون در محدوده درست آن لازم و ضروری است. به همین دلیل پزشکان و دانشمندان حوزه سلامت، روشهایی را برای سنجش این فشار ابداع کردهاند و فشار خون را بر حسب واحد «میلیمتر جیوه» بیان میکنند.
البته میزان فشار خون در بدن ثابت نیست، قلب در هر ضربان، خون را با فشار به رگها میفرستد و سپس خون به قلب باز میگردد. در زمانی که خون از قلب به سمت سلولها میرود، فشار خون بالاتر است که به آن عدد بالا یا سیستولیک میگویند. وقتی هم که خون به سمت قلب بازمیگردد، فشار خون پایینتر است که میزان آن عدد پایین یا دیاستولیک نامیده میشود.
فشار خون بالا چیست؟
فشار خون طبیعی بسته به سن و جنسیت متفاوت است، اما به طور معمول فشار خون طبیعی زمانی است که عدد پایین حدود 80 و عدد بالا حدود 120 میلیمتر جیوه باشد. اگر یک یا هر دو این عددها بالاتر از حد طبیعی باشد، به آن فشار خون بالا گفته میشود.
میزان بالا بودن فشار خون هم مهم است و بر اساس همین مسئله، فشار خون بالا انواع مختلفی دارد که در بخش بعد به آنها خواهیم پرداخت.
انواع فشار خون بالا
بسته به این که اعداد بالا و پایین فشار خون چقدر از حد نرمال بالاتر باشد و دستگاه فشارسنج چه اعدادی را نشان میدهد، نحوه روبرو شدن با مسئله و درمان فشار خون بالا متفاوت است. انواع فشار خون بالا عبارتند از:
فشار خون بالا مرحله 1
در صورتی که فشار خون فرد تقریباً همیشه بین ۱۳۰-۱۳۹ سیستولیک یا ۸۰-۸۹ دیاستولیک باشد، بیماری فشار خون مرحله یک نامیده میشود. این نوع فشار خون کمخطر ترین نوع فشار خون بالا است.
در این نوع فشار خون، معمولاً پزشکان سعی میکنند مشکل را با تغییر سبک زندگی بیمار حل کنند. کاهش وزن بیمار، رژیم غذایی مشخص و تحرک بدنی از جمله مهمترین راهحلها برای فشار خون مرحله یک است. اما گاهی ممکن است پزشک دارو هم تجویز کند.
این نوع فشار خون در بین افراد با سنین بالا بسیار رایج است.
فشار خون بالا مرحله 2
اگر حد بالای فشار خون فرد از 140 هم بالاتر باشد و یا حد پایین آن از 90 هم بیشتر باشد، بیماری فشار خون مرحله دو نامیده میشود. اگر فشار خون مرحله خیلی بالا برود به مرحله بحرانی میرسد که باید سریع به مرکز درمانی مراجعه شود. اما در حالت معمول، این نوع فشار خون با دارو و مراقبت کنترل میشود. توجه به رژیم غذایی و حرکت بدنی از مهمترین مراقبتها در این مرحله است.
فشار خون بالا بحرانی
اگر حد بالای فشار خون به حدود 180 برسد و یا حد پایین به 120 نزدیک شود، برای بدن بحران پیش آمده است و باید هر چه سریعتر به مراکز درمانی مراجعه کند.
در صورتی که بعد از اندازه گیری فشار، چند دقیقه گذشت و هنوز فشار خون بالا بود، باید سریعاً برای حل مشکل اقدام کرد.
معمولاً این حالت با عوارضی نظیر تنگی نفس، فشار در قفسه سینه، بی حالی، کمردرد و ضعف همراه است.
عوامل موثر در بیماری فشار خون بالا
عوامل زیادی در ایجاد بیماری فشار خون بالا موثر است که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
وراثت: فشار خون در بسیاری از افراد ارثی است و در مسائل وراثتی ریشه دارد.
سن: هر چه سن بالاتر میرود، امکان ابتلا به فشار خون هم بیشتر میشود. افراد بالای 60 سال برای این بیماری مستعد هستند.
چاقی: داشتن اضافه وزن هم امکان درگیر شدن با بیماری فشار خون بالا را افزایش میدهد.
جنسیت: فشار خون در مردان بسیار بیشتر از زنان است.
تحرک کم: دوری از ورزش و نرمش و داشتن مشاغل کمتحرک باعث افزایش احتمال فشار خون بالا میشود.
رژیم غذایی نامناسب: خوردن غذاهای چرب، پرنمک و یا کمپتاسیم باعث میشود بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون بالا باشیم.
اضطراب: استرس و نداشتن آرامش در بلندمدت عامل مهمی در بالارفتن خطر بیماری فشار خون بالا است.
علائم فشار خون بالا
فشار خون بالا همیشه با علائم همراه نیست. حتی بسیاری از افراد از ابتلای خود به بیماری فشار خون بالا اطلاع ندارند و متأسفانه در معرض سکته قلبی و مغزی و … قرار میگیرند. طبق برخی آمارها، از هر 5 نفر مبتلا به فشار خون بالا، یک نفر از بیماری خود اطلاع ندارد. در بسیاری اوقات فشار خون بالا با علائم زیر همراه است:
- سردرد شدید
- تار شدن دید
- احساس تنگی نفس
- سرگیجه
- احساس تهوع
- احساس نبض در سر و گردن
- خستگی
- درد قفسه سینه
- مشاهده خون در ادرار
عوارض فشار خون بالا
فشار خون بالا عوارض مهم و خطرناکی دارد و میباید به سرعت تحت درمان قرار بگیرد. برخی از این عوارض عبارتند از:
سکته قلبی و مغزی: با افزایش فشار خون، فشار وارد بر رگهای مغز بیشتر میشود و احتمال سکته قلبی افزایش پیدا میکند. سخت شدن عروق و تصلب شریانها هم از دیگر نتایج فشار خون بالا است که میتواند منجر به سکته قلبی شود.
مشکلات حافظه و یادگیری: فشار خون بالا باعث میشود تمرکز و قدرت یادگیری فرد کاهش پیدا کند.
ضخیم یا پاره شدن رگهای چشم: این امر باعث تاری دید خواهد شد.
حالا که پاسخ سوال فشار خون بالا چند است؟ را میدانیم کنترل میزان فشار خون برایمان راحت تر خواهد بود. بهتر است در فواصل زمانی مناسب فشار خود را اندازهگیری کنیم و در صورت نامناسب بودن نتایج اندازهگیری به پزشک مراجعه کنیم تا درمان آغاز شود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.